Hà thủ ô miếng là dạng hà thủ ô chế từ hà thủ ô đỏ, loại bỏ bớt tác dụng phụ của hà thủ ô và gia tăng công dụng của vị thuốc quý này. Hà thủ ô có những tác dụng quý gì, vì sao lại được coi trọng.
Nội Dung
1. Tìm hiểu chung về hà thủ ô
Hà thủ ô từ lâu đã được xem là một vị thuốc quý của nền y học cổ truyền với rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe chúng ta. Ngoài tên gọi là hà thủ ô, nó còn được gọi với các tên khác là dạ giao đằng hay cây dạ hợp.
Phân loại hà thủ ô bao gồm hà thủ ô đỏ và hà thủ ô trắng. Hà thủ ô đỏ có tên khoa học là Fallopia multiflora thuộc họ nhà rau răm (Polygonaceae). Hà thủ ô trắng có tên khoa học là Streptocaulon juventas Merr thuộc họ nhà thiên lý (Asclepiadaceae). Hà thủ ô đỏ thường được chế biến và sử dụng nhiều hơn vì có dược tính cao hơn.
Cây hà thủ ô thường phân bố ở các vùng có đồi núi cao (trên 1000m) như Hà Giang, Lai Châu, Sơn La, Lào Cai,… Vì công dụng tuyệt vời của hà thủ ô, một số tỉnh trung du và miền núi phía Bắc cũng đã bắt đầu trồng hà thủ ô đỏ để thu hoạch và chế thành hà thủ ô miếng để dễ sử dụng. Trên thế giới, hà thủ ô mọc tự nhiên ở nhiều nước như Lào, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản [1].
cây hà thủ ô
2. Về cây hà thủ ô đỏ
Hà thủ ô đỏ là một loài thực vật sống lâu năm, thân dây leo thường mọc quấn vào nhau. Vỏ cây có nhiều vân rãnh, khi còn non thì có màu xanh tía. Lá hà thủ ô thường mọc so le với nhau, có cuống dài, gốc lá hình tim, đầu lá nhọn, mép lá lượn sóng. Hoa của cây hà thủ ô đỏ nhỏ, thường mọc thành chùm hay cụm và phân thành nhiều nhánh. Quả có 3 góc, vỏ quả trơn bóng và rất khó mở.
Thân rễ của hà thủ ô đỏ phình thành củ (thường gọi là củ hà thủ ô đỏ), đây là bộ phận dùng chủ yếu của loại dược liệu này. Củ hà thủ ô đỏ và hà thủ ô trắng khá giống nhau, có thể gây nhầm lẫn. Có thể dựa vào một số đặc điểm như sau để phân biệt củ hà thủ ô đỏ và củ hà thủ ô trắng:
Củ hà thủ ô đỏ có vỏ màu đỏ nâu, nhiều chỗ lồi lõm. Củ cứng và khó bổ.
Mặt cắt củ hà thủ ô miếng có màu nâu hồng. Về vị thì củ hà thủ ô đỏ có vị đắng chát, hơi ngọt.
3. Hà thủ ô đỏ có những thành phần hoạt chất gì
Theo nghiên cứu của các chuyên gia, hà thủ ô đỏ có chứa hoạt chất anthraglycosid bao gồm physcion, rhein, emodin, chrysophanol có tác dụng kích thích co bóp ruột kích thích tiêu hóa, cải thiện dinh dưỡng.
Hoạt chất tan trong nước là lecithin có tác dụng bổ thần kinh, sinh huyết dịch, bổ tim.
Stilbene trong hà thủ ô đỏ có tác dụng bảo vệ gan, giảm mỡ máu. Bên cạnh đó, hà thủ ô đỏ còn chứa protid, tinh bột, lipid và các hợp chất vô cơ.
4. Chế biến hà thủ ô miếng
Hà thủ ô đỏ chưa chế (hay còn gọi là hà thủ ô đỏ sống) có vị đắng chát, hơi ngọt, tính ấm. Hà thủ ô đỏ chưa chế có chứa nhiều thành phần tanin (là chất gây táo bón) và anthranoid (là chất gây ỉa chảy) [1]. Vì vậy, cần chế biến hà thủ ô đỏ trước khi dùng để làm giảm tác dụng phụ nói trên đồng thời làm tăng tác dụng bổ dưỡng của hà thủ ô đỏ.
Trong quá trình chế biến thì thành phần hoạt chất của hà thủ ô đỏ thay đổi. Sau quá trình chế biến tanin (chất gây táo bón) và anthranoid (chất gây ỉa chảy) đều giảm [1]. Hà thủ ô đỏ chế có vị hơi ngọt, ít chát và hầu như không đắng.
Có nhiều cách để chế hà thủ ô miếng, một cách đơn giản và phổ biến nhiều người sử dụng là chế với đỗ đen xanh lòng như sau:
Về nguyên liệu, chọn những củ hà thủ ô đỏ tươi có khối lượng từ 0,5kg trở lên, rửa thật sạch đất bám ở vỏ sau đó mang đi cắt khúc.
Đem các khúc hà thủ ô đỏ đã được sơ chế ngâm trong nước vo gạo trong khoảng thời gian từ 24 – 48 giờ, sau khoảng thời gian đó, mang đi rửa lại với nước một lần nữa.
Đỗ đen đem rửa sạch, loại bỏ đi những hạt bị hỏng hay những hạt lép. Tiến hành ninh chín hà thủ ô đỏ với nước đỗ đen xanh lòng theo tỷ lệ 1kg hà thủ ô đỏ tươi ninh với 100 – 200g đỗ đen xanh lòng. Ninh hỗn hợp trong khoảng thời gian từ 48 – 72 giờ cho đến khi hà thủ ô đỏ chín ngậy và ít chát. Sau đó vớt hà thủ ô ra, bỏ lõi và thái lát.
Tiếp tục cho hà thủ ô đỏ vừa thái lát ở trên mang đi sấy, sau đó tẩm nước ninh ở trên rồi lại sấy, tiếp tục quy trình sấy – tẩm này cho đến khi hết chỗ nước ninh ở trên.
Cuối cùng sấy đến khô kiệt hà thủ ô miếng và đóng gói trong bao bì kín. Hà thủ ô miếng chế có màu nâu đen, mùi thơm đặc trưng, khi sử dụng có thể tiếp tục chế với đậu đen xanh lòng để tăng hiệu quả sử dụng.
chế biến hà thủ ô miếng
5. Công dụng của hà thủ ô miếng
Hà thủ ô miếng được chế biến từ hà thủ ô đỏ mang lại rất nhiều công dụng tốt đối với sức khỏe. Tổng hợp công dụng của hà thủ ô đỏ từ y học cổ truyền và y học hiện đại thấy hà thủ ô đỏ có các công dụng như sau:
Bổ máu, tăng số lượng hồng cầu giúp cho các cơ quan hoạt động tốt, da dẻ hồng hào khỏe mạnh.
Công dụng nổi tiếng tiếp theo của hà thủ ô miếng là làm đen râu tóc với người bạc tóc sớm, giúp tóc đỡ khô và đỡ rụng. Phương pháp làm đen tóc này hoàn toàn tự nhiên và an toàn, mái tóc sẽ ngày càng trở nên khỏe đẹp khác hẳn với các phương pháp làm đen tóc cấp tốc bằng hóa chất.
Sử dụng hà thủ ô miếng chế từ hà thủ ô đỏ là một cách giúp bổ thần kinh, an thần, giúp ngủ tốt. Hà thủ ô đỏ chứa hàm lượng lecithin giúp tổng hợp acetylcholin là một chất dẫn truyền thần kinh cực kỳ quan trọng. Vì thế, lợi ích của hà thủ ô đỏ là giúp cho hệ thần kinh khỏe mạnh, bổ thần kinh,…
Bổ gan, bảo vệ gan, nhờ thành phần các stilbene glycosid giúp chống tăng men gan.
Chống viêm cấp và mạn tính.
Sử dụng hà thủ ô miếng đều đặn giúp bổ thận, mạnh gân xương, lợi tiểu.
Đối với phụ nữ, hà thủ ô đỏ giúp tăng trương lực cơ tử cung, tăng tiết sữa, kích thích nang trứng.
Hà thủ ô đỏ còn có tác dụng nhuận tràng, kích thích tiêu hóa và cải thiện dinh dưỡng. Nhờ thành phần anthranoid có tác dụng kích thích nhu động ruột, phù hợp với các trường hợp đại tiện táo kết, tiêu hóa kém.
Hà thủ ô đỏ hữu ích trong việc giúp làm giảm cholesterol và triglycerid máu, dự phòng vữa xơ động mạch. Nghiên cứu đã chứng minh cao chiết hà thủ ô đỏ có tác dụng làm giảm triglycerid, LDL cholesterol trong khi vẫn duy trì được hàm lượng HDL (một loại cholesterol tốt đối với cơ thể) [2].
6. Hà thủ ô miếng chế từ hà thủ ô đỏ mua ở đâu
Có nhiều sự lựa chọn để mua hà thủ ô miếng, tuy vậy, là người tiêu dùng thông minh hãy biết lựa chọn cho mình một địa chỉ uy tín để sở hữu một sản phẩm chất lượng.
Bạn có thể đặt mua sản phẩm hà thủ ô đỏ chế chất lượng tại website hoặc liên hệ hotline của thương hiệu Kochi. Đây là một thương hiệu uy tín nhiều năm về hà thủ ô đỏ chế, với quy trình chế biến đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm đã được Bộ Y tế công nhận, chứng nhận của FDA Hoa Kỳ, và gây dựng được niềm tin với khách hàng rất nhiều năm qua.
Kochi luôn lấy sức khỏe cộng đồng làm tiêu chí hàng đầu, đảm bảo các sản phẩm đều được kiểm soát nghiêm ngặt từ khâu nguyên liệu, quy trình sản xuất đều kiểm tra chất lượng thành phẩm. Vì vậy, bạn có thể hoàn toàn yên tâm về các sản phẩm của Kochi.
hà thủ ô miếng Kochi
Hà thủ ô miếng được chế từ hà thủ ô đỏ thực sự là một thực phẩm tốt cho sức khỏe, xứng đáng là món quà cho bạn và người thân.
Tài liệu tham khảo:
- Viện Dược liệu (2006), Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, Vol. Tập 1, NXB Khoa học và kỹ thuật, tr.884-888.
- Chan Y. C., Cheng F. C. and Wang M. F. (2002), Beneficial effects of different Polygonum multiflorum Thunb. extracts on memory and hippocampus morphology, J Nutr Sci Vitaminol (Tokyo). 48(6), pp. 491-7.
