Nhiều người nghĩ rằng việc điều trị mỡ máu cao rất khó khăn, nhưng bạn có thể cải thiện đáng kể căn bệnh này bằng việc tạo những thói quen sống lành mạnh. Mỡ máu cao (lipid máu) là một trong những yếu tố hàng đầu chiếm đến 90% trường hợp nhồi máu cơ tim gây nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng. Bài viết này KOCHI sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn cơ chế tác dụng của các thuốc điều trị mỡ máu.
Căn bệnh mỡ máu ngày một phổ biến
Nội Dung
1. Chỉ số mỡ máu của chúng ta như thế nào được gọi là cao ?
– Cholesterol toàn phần: an toàn khi < 200 ml/dL và báo động khi ở ngưỡng > 240 ml/dL
– Cholesterol xấu (LDL Cholesterol): an toàn khi < 130 ml/dL và báo động khi > 160 ml/dL
– Cholesterol tốt (HDL Cholesterol): an toàn khi > 50 ml/dL và báo động khi < 40 ml/dL
– Triglyceride: an toàn khi < 120 ml/dL và báo động khi > 200 ml/dL
Một lối sống lành mạnh như: tập thể dục và áp dụng chế độ ăn uống sạch là điều đầu tiên chúng ta được khuyên nên làm khi mắc bệnh mỡ máu. Tuy nhiên việc này cần có thời gian đủ dài để thay đổi và cải thiện các thông số. Nên song song với lối sống lành mạnh thì việc sử dụng thuốc để điều trị mỡ máu là cần thiết, nhất là đối với những bệnh nhân bị mỡ máu cao lâu năm.
Việc lựa chọn thuốc để điều trị mỡ máu phụ thuộc vào các yếu tố khác nhau của từng bệnh nhân như :bệnh nền cá nhân, độ tuổi, sức khỏe hay có các biểu hiện mẫn cảm với các thành phần của thuốc.
Có 4 nhóm thuốc chính giúp điều trị mỡ máu được các bác sĩ kê đơn và khuyên dùng:
2. Nhóm thuốc Statin:
- Statin – nhóm thuốc điều trị mỡ máu phổ biến :vào cơ thể thì tác dụng theo 2 cách. Nó có khả năng ức chế enzym sản xuất ra cholesterol của cơ thể hoặc khiến các mảng bám (do cholesterol tích tụ) hình thành ở trong lòng động mạch tiêu giảm. Công dụng của Statin giúp làm giảm chỉ số mỡ máu cũng như giảm nguy cơ lên cơn đau tim hoặc đột quỵ .
Nhóm thuốc statin được dùng phổ biến nhất trong điều trị mỡ máu
- Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều thuốc nhóm statin với các tên biệt dược và dạng bào chế khác nhau. loại statin được sử dụng phổ biến hiện nay bao gồm:
+ Simvastatin: Dạng viên nén bao phim
+ Lovastatin: Viên nén
+ Pravastatin: Viên nén
+ Fluvastatin: Nang
+ Atorvastat: Dạng Viên nén bao phim
+ Rosuvastatin: Viên nén
- Bệnh nhân mắc mỡ máu thường dùng statin ở liều cao theo sự kê đơn của bác sĩ.
3. Nhóm nhựa gắn axit mật:
- Nhựa gắn axit mật có tên khác là chất cô lập axit mật. Thuốc tác dụng dựa trên cơ chế gắn vào mật để ngăn cản không cho mật hấp thụ trở lại. Loại thuốc này giúp giảm lượng cholesterol cho cơ thể do mật được tạo ra chủ yếu từ cholesterol.
- Nhóm nhựa gắn axit mật bao gồm các loại :
+Cholestyramine (Prevalite).
+Colesevelam (WelChol).
+Colestipol (Colestid).
+Ngoài ra còn có ezetimibe (Zetia) tác dụng chính làm giảm cholesterol xấu (LDL – C) bằng cách ngăn chặn sự hấp thụ cholesterol tại vị trí ruột non. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ezetimibe còn có khả năng làm giảm nguy cơ mắc các biến cố tim
- Tác dụng phụ của nhóm thuốc nhựa gắn acid mật: gây táo bón (thường gặp nhất), đầy hơi và khó chịu ở dạ dày . Đối với nhóm thuốc ezetimibe, đau cơ hoặc đau lưng, tiêu chảy và đau bụng là những triệu chứng phổ biến nhất.
4. Nhóm thuốc Fibrat:
Nhóm Fibrat được sử dụng trong trường hợp chống chỉ định với statin
- Trên thị trường hiện nay, nhóm thuốc Fibrat đang là một trong ba nhóm thuốc có tác dụng điều trị rối loạn mỡ máu hiệu quả nhất (hiệu quả tương đồng với nhóm thuốc Statin và nhựa gắn acid mật)
- Thuốc nhóm Fibrat gồm có các chất vận chuyển có gắn với receptor nhân anpha-PPAR, có khả năng điều hòa gen chuyển hóa Lipid
- Chỉ định điều trị cho bệnh nhân sau tăng mỡ máu loại IIb, III và IV trong đó:
- Tăng mỡ máu loại IIb: cả LDL và VLDL đều tăng, dẫn đến Triglyceride và Cholesterol tăng theo theo.
- Tăng mỡ máu loại III: chỉ IDL tăng, đi kèm là Triglyceride và Cholesterol đều tăng.
- Tăng mỡ máu loại IV: chỉ VLDL tăng, kèm theo đó là Triglyceride tăng mạnh nhưng Cholesterol chỉ tăng nhẹ.
- Ngoài ra, thuốc còn được sử dụng trong trường hợp bệnh nhân chống chỉ định với nhóm Statin hoặc nguy cơ tim mạch cao. Có thể kết hợp Fenofibrat cùng Statin để kiểm soát Triglycerid và HDL-Cholesterol máu .
- Các loại mỡ máu trên thị trường hiện nay
+ Thuốc hạ mỡ máu Fenofibratat
+ Thuốc trị mỡ máu Ciprofibrat
+ Thuốc điều trị máu nhiễm mỡ Bezafibrat
+ Thuốc sử dụng cho bệnh nhân mỡ máu Gemfibrozil
- Khi sử dụng thuốc cần phải có sự chỉ dẫn của bác sĩ do các thuốc nhóm fibrat thường có nhiều tác dụng phụ đi kèm như : rối loạn tiêu hóa, sỏi mật, hại cho gan,…
5. Niacin (Vitamin B3):
Niacin 1 trong 4 nhóm thuốc phổ biến nhất cho bệnh mỡ máu
- Niacin có tên gọi khác là axit nicotinic hay vitamin B3. Là vitamin có nhiều trong thực phẩm hay các thực phẩm chức năng bổ sung vitamin để hỗ trợ điều trị mỡ máu
- Niacin có tác dụng làm giảm cholesterol LDL và tăng cholesterol HDL
- Không có bằng chứng khoa học nào khẳng định rằng việc bổ sung niacin khi bạn đã dùng statin thì sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
- Tác dụng phụ: đỏ bừng, ngứa ran và nhức đầu .
6. Nhóm thuốc mới điều trị mỡ máu – ức chế PCSK9:
PCSK9 là nhóm thuốc mới trong điều trị mỡ máu
- Dùng trong trường hợp điều trị mỡ máu mà bệnh nhân không thể cải thiện chỉ số cholesterol của họ thông qua lối sống và điều trị bằng nhóm thuốc statin
- Cơ chế của thuốc là ngăn chặn PCSK9-một loại protein giúp cơ thể giảm lượng cholesterol xấu ( LDL – C ) khỏi máu một cách dễ dàng từ đó cải thiện tình trạng bệnh mỡ máu
- Chỉ định của thuốc là người mắc bệnh tăng cholesterol máu di truyền (gia đình dị hợp tử -HeFH). Loại bệnh theo kiểu di truyền này khiến cho việc giảm mức cholesterol của họ bị khó khăn hơn.
- Thuốc cũng được sử dụng trong trường hợp những người bị bệnh tim và cần liều cao hơn statin.
- Một số thuốc điển hình hạ điều trị mỡ máu nhóm này như:
+ Alirocumab
+ Evolocumab
- Tác dụng phụ:
+ Đây là 1 nhóm thuốc mới nên tác dụng phụ chưa thực sự rõ ràng.
+ Các thử nghiệm lâm sàng cho thấy tác dụng phụ hay gặp nhất ngứa , sưng, đau hoặc bầm tím ở vị trí tiêm.
- Trên đây là các nhóm thuốc phổ biến trong điều trị mỡ máu. Để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất chúng ta nên kết hợp dùng thuốc cùng với một lối sống lành mạnh. Ngoài ra chúng ta nên bổ sung loại thực phẩm có tác dụng làm giảm cholesterol cải thiện tình trạng mỡ máu. Tỏi Đen là thực phẩm được biết đến rất nhiều hiện nay với những công dụng thực sự đáng nể.
- Tỏi đen có công dụng giảm mỡ thừa trong trường hợp thừa cân béo phì đó là theo nghiên cứu của nhà khoa học Inhye Kim (Viện Hàn lâm Nông nghiệp, Hàn quốc).
- Các gốc tự do ở dạng oxy hóa hoạt động, chính là tác nhân chủ yếu gây nên nhiều loại bệnh như viêm nhiễm, xơ vữa động mạch, …
Tỏi đen có công dụng giảm mỡ máu
- Theo công trình nghiên cứu của Giáo sư Yi Yeong Jeong (Trường đại học quốc gia Gyeongsang và bệnh viện đại học quốc gia Gyeongsang Hàn Quốc): tỏi đen có tác dụng dọn sạch các gốc tự do qua thử nghiệm ABTS và DPPH nên rất hữu ích trong việc điều trị các bệnh nguyên nhân do phản ứng oxy hóa hoạt động quá mức.
- Chính vì vậy việc đưa tỏi đen vào thực phẩm hàng ngày là điều rất tốt để bạn có một cơ thể khỏe mạnh hơn giúp ngăn ngừa và tăng hiệu quả điều trị mỡ máu.
Bài viết được tổng hợp từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau uy tín. Hy vọng bài viết đem lại cho mọi người kiến thức bổ ích, đặc biệt liên quan đến sức khỏe con người. Mọi người không nên chủ quan, hãy đi khám sức khỏe ngay nếu có những triệu chứng bất thường. Chúc quý khách vạn sự như ý, an khang thịnh vượng và luôn mạnh khỏe.
