Người xạ trị nên ăn gì và kiêng ăn gì để khoa học nhất. Bởi dinh dưỡng cho bệnh nhân đang xạ trị là một trong những yếu tố quyết định kết quả điều trị cho người bệnh và thời gian sống của bệnh nhân ung thư. Bài viết sẽ cung cấp các thông tin cần thiết về thực đơn cho người xạ trị.
Một thực đơn ăn uống lành mạnh bao gồm nhiều loại rau và trái cây, với một lượng vừa phải các loại ngũ cốc và các nguồn protein có nguồn gốc thực vật như các loại hạt, đậu nành, cùng với các loại thịt như thịt gia cầm, thịt nạc, các loại cá hoặc sản phẩm từ sữa ít béo.
Nội Dung
1. Xạ trị sẽ ảnh hưởng đến việc ăn uống ra sao?
Xạ trị là phương pháp sử dùng các tia xạ để chiếu vào vùng có khối u. Nhờ vậy mà có thể tiêu diệt được các tế bào ung thư.
Xạ trị ảnh hưởng đến ăn uống ra sao sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Chẳng hạn như vị trí chiếu xạ, kích thước khu vực đã điều trị, loại tia xạ, tổng liều lượng tia xạ chiếu cũng như số lần chiếu xạ.
Xạ trị khiến bệnh nhân cảm thấy chán ăn,nôn, buồn nôn, hấp thu dinh dưỡng kém. Do đó cần phải xây dựng thực đơn cho người xạ trị.
- Với vùng điều trị não, cột sống có thể gây ra tác dụng phụ buồn nôn, nôn.
- Với vùng chiếu xạ cổ hoặc đầu có thể gây đau miệng, khó nuốt hoặc đau khi nuốt, thay đổi hoặc thậm chí mất vị giác, khô miệng, đau rát họng, nước bọt đặc quánh.
- Với vùng ngực (phổi, thực quản, vú) khiến cho bệnh nhân cảm thấy khó nuốt, ợ nóng, mệt mỏi và chán ăn.
- Với vùng bụng ( ruột non, tuyến tiền liệt, tử cung, cổ tử cung, tuyến tụy… ) gây nên cảm giác nôn, buồn nôn, đầy hơi, chán ăn, khó tiêu, chướng bụng, tiêu chảy.
Các tác dụng phụ thường xuất hiện vào khoảng tuần thứ hai hay tuần thứ 3 trong quá trình điều ung thư bằng phương pháp xạ trị.Và hầu hết tác dụng phụ kéo dài sau khoảng 3 hoặc 4 tuần sau kết thúc điều trị. Tuy nhiên, tùy theo cơ địa từng người mà các tác dụng phụ của quá trình điều trị mà kéo dài hơn cơ thể kéo dài hơn.
2. Vậy thực đơn cho người xạ trị nên bổ sung và nên kiêng ăn những gì?
Thực đơn cho người xạ trị cần phải đa dạng các nguồn dinh dưỡng đồng thời đảm bảo tiêu hóa của bệnh nhân dễ dàng để hấp thu các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
2.1. Thực đơn cho người xạ trị cần bổ sung những thành phần gì?
Thực đơn cho người xạ trị cần bổ sung những gì?
Bệnh nhân xạ trị thường xuyên gặp nhiều các tác dụng phụ, gây chán ăn, ăn mất cảm giác ngon dẫn đến suy kiệt sức khỏe. Vì vậy, gia đình của bệnh nhân cần xây dựng thực đơn cho người xạ trị với một chế độ đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể bệnh nhân như:
– Protein: Thực đơn cho người xạ trị cần bổ sung những gì? Nên bổ sung protein từ các loại thịt trắng, cá, trứng… là những thực phẩm được khuyến cáo nên đưa vào thực đơn cho người xạ trị để giúp cung cấp nguồn năng lượng cho cơ thể của bệnh nhân.
– Chất béo: Những loại chất béo mà phù hợp với bệnh nhân xạ trị là những loại dầu có nguồn gốc từ thực vật: như dầu oliu, dầu hạt vừng, dầu hướng dương,dầu lạc,… Và chỉ nên dùng một lượng tương dối vừa phải, và với dầu có nguồn gốc từ động vật thì bệnh nhân nên hạn chế dùng.
– Tinh bột: Với tinh bột đây là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể của người bệnh. Vì vậy trong thực đơn cho người xạ trị cần phải có đủ lượng tinh bột để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Tùy vào mỗi cơ thể, thể trạng bệnh nhân sẽ bổ sung hàm lượng tinh bột mỗi ngày sao cho hợp lý nhất
– Rau: Một số loại rau xanh nên bổ sung vào thực đơn cho người xạ trị như các loại súp lơ, rau chân vịt, cải xoăn… chứa nhiều các loại vitamin và khoáng chất. Khi bổ sung các loại rau xanh sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch, tăng khả năng chống oxy hóa.
Tuy nhiên đối với một số loại rau có màu sắc rực rỡ như màu đỏ, màu cam như cà chua, cà rốt, bí đỏ, ớt chuông chứa một lượng lớn carotenoid, các chất này khi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa thành Vitamin A giúp cho cơ thể ngăn ngừa sự biến đổi của các tế bào đang khoẻ mạnh và có thể chúng tham gia vào hoạt động làm teo nhỉ các tế bào ung thư.
Khi bổ sung các loại này sẽ hỗ trợ tốt trong việc ngăn ngừa sự phát triển các khối u của người bệnh.
– Trái cây: Đây là nguồn thực phẩm rất cung cấp rất nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho cơ thể của người bênh như Vitamin và khoáng chất. Các trái cây họ cam quýt chứa nhiều vitamin C giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, từ đó bảo vệ cơ thể giảm nguy cơ nhiễm trùng. Vì vậy, bạn đừng quên bổ sung thêm trái cây trong thực đơn cho người xạ trị. 
Thực đơn cho người xạ trị cần bổ sung đầy đủ các loại hoa quả để đảm bảo cung cấp đủ các vitamin và khoáng chất
– Ngũ cốc: Một số loại ngũ cốc ví dụ như lúa mạch, đậu, bắp… Nên bổ sung các loại ngũ cốc này ở dạng nguyên hạt tức là còn chứa mầm ngũ cốc, nội nhũ và cám . Vì đây là nguồn dinh dưỡng chứa nhiều các chất như vitamin, khoáng chất, protein thực vật, những chất này thì rất tốt cho hệ tiêu hóa người bệnh sau xạ trị.
– Calo: Không có gì lạ việc xạ trị sẽ giúp giảm bớt năng lượng và giảm đi cảm giác thèm ăn của người bệnh. Nhiều bệnh nhân thì cảm thấy nôn và buồn nôn, điều này cũng làm giảm đi ham muốn ăn uống của người bệnh.
Cơ thể người bệnh sẽ cần một lượng calo nhất định để duy trì được sức khỏe và có thể cần thêm một lượng calo nhất định để tái tạo các mô khỏe mạnh. Vì vậy trong thực đơn cho người xạ trị phải đảm bảo đủ lượng calo duy trì cho cơ thể người bệnh.
– Bên cạnh đó nên bổ sung thức ăn vặt vào thực đơn
Các loại thức ăn vặt như pho mai, sữa chua… nên bổ sung thêm dưỡng chất trong các bữa ăn phụ. Nhờ vậy giúp người bệnh cảm giác ăn ngon miệng hơn.
2.2. Các loại thực phẩm, đồ uống nên kiêng trong thực đơn cho người xạ trị
Trong thực đơn cho người xạ trị ung thư phải cần hạn chế tối đa một số loại thực phẩm chứa các chất kích thích, khó tiêu. Cụ thể như:
– Thực phẩm chứa chất kích thích như: bia, rượu, thuốc lá, hay các loại nước uống có gas, cà phê.
– Đối với những bệnh nhân bị lở loét miệng thì nên hạn chế ăn những đồ ăn cay, nóng hay các loại trái cây có vị chua. Bởi vậy nó có thể khiến bệnh nhân cảm thấy đau và khó chịu khi ăn.
– Thực phẩm chứa quá nhiều calo như đồ ngọt, các loại đồ ăn chiên rán… Những thực phẩm có thể khiến hệ tiêu hóa của bệnh nhân gặp khó khăn, khó tiêu, và người bệnh có thể măc táo bón.
– Các loại đồ ăn quá cứng, quá cay, quá mặn, hay quá ngọt,… cũng nên hạn chế đưa vào thực đơn cho người xạ trị.
– Người bệnh cần kiêng ăn những thực phẩm lên men như cà muối, dưa muối,… hay những thực phẩm đóng sẵn như thịt hộp, mỳ tôm,…
3. Một số lời khuyên cho thực đơn cho người xạ trị
– Bệnh nhân nên ăn nhẹ một chút trước từ 45 phút đến 1 giờ tiến hành xạ trị.
– Nên mang theo thực phẩm bổ sung các chất dinh dưỡng để ăn trong quá trình di chuyển đến bệnh viện để điều trị trong trường hợp người bệnh phải di chuyển xa.
– Bệnh nhân nên chia nhỏ các bữa ăn (khoảng 5-6 bữa/ngày).
– Thức ăn nên chế biến ở các dạng có thể chất lỏng như các loại súp, cháo, cơm mềm…Và thức ăn sau khi chế biến cho người bệnh nên để đỡ mùi và giảm nhiệt.
– Bệnh nhân nên hạn chế uống và ăn các loại thực phẩm sinh ra khí gas như cải bắp, hay sữa đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành.
=>Và thực đơn cho người xạ trị thì cần phải thay đổi liên tục, đa dạng các món ăn để tránh hiện tượng bệnh nhân cảm thấy chán ăn.
Nếu bạn có bất cứ điều gì cần trao đổi thêm, hãy liên hệ với KOCHI để được giải đáp sớm nhất nhé!
Hotline: 024 6291 8086
Fanpage: Tỏi đen Kochi
