U gan nguyên bào hay còn gọi là ung thư gan nguyên bào là bệnh thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi. Đây là một bệnh khá phổ biến, đe dọa tính mạng của trẻ. Do đó các bậc cha mẹ cần có những kiến thức nhất định để hiểu đúng và rõ về bệnh u gan nguyên bào ở trẻ nhỏ.
Nội Dung
1. U gan nguyên bào là bệnh gì?
U gan nguyên bào là một bệnh ung thư hay nói cách khác là một loại u gan ác tính. Thông thường tại các thùy phải của gan xuất hiện các khối u ác tính. Vì là bệnh ung thư, các khối u gan ác tính cũng có thể di căn sang các khu vực khác trên cơ thể đặc biệt là phổi.
Thông thường u gan nguyên bào xuất hiện ở trẻ dưới 5 tuổi. Chủ yếu là khoảng từ 3 đến 4 tuổi và 18 tháng đầu đời nhất là ở những trẻ sinh non và nhẹ cân. Tỷ lệ mắc bệnh ở bé nam cao hơn bé nữ. Các bé sinh non và nhẹ cân có nguy cơ mắc cao hơn trẻ sinh đủ tháng và đủ cân nặng.
Ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi, U nguyên bào gan thường có dạng một khối u đơn độc, khoảng 70% là có khả năng mổ được. Nhất là bệnh u nguyên bào gan ở trẻ nhạy cảm với thuốc hóa trị nên điều trị kết hợp mổ cắt bỏ khối u và hóa trị thường là cho kết quả tốt.
Trẻ sơ sinh thiếu tháng và nhẹ cân có nguy cơ mắc u gan nguyên bào
Nguyên nhân gây ra bệnh u gan nguyên bào chưa có kết quả xác thực tuy nhiên theo nghiên cứu người ta xác định được các yếu tố liên quan đến bệnh như sau:
- Hội chứng Beckwith-Wiedemann: Đây là một hội chứng tăng trưởng bất thường, làm các bộ phận trong cơ thể phát triển bất thường như lưỡi to, thành bụng khiếm khuyết, tăng nguy cơ mắc khối u gan ở trẻ.
- Di truyền: hội chứng polyp gia đình hoặc khiếm khuyết bẩm sinh thiếu alpha 1 antitrypsine…
- Trẻ bị phơi nhiễm với viêm gan B hoặc C từ rất sớm, hoặc do mẹ bị viêm gan B hoặc C trong quá trình mang thai và nuôi dưỡng trẻ.
- Các vấn đề khác về bất thường trên gen dẫn đến các tế bào tăng sinh không thể kiểm soát, tăng sinh bất thường một bên…
2. Dấu hiệu nhận biết u gan nguyên bào
Trẻ bị u gan nguyên bào có thể biểu hiện các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào kích thước của khối u, hình dạng và vị trí di căn. Một số triệu chứng của u gan nguyên bào có thể nhận thấy ở trẻ như:
- Bạn có thể hoặc không sờ thấy một khối u ở bụng.
- Bụng to lên.
- Trẻ chán ăn, sụt cân.
- Đau bụng.
- Buồn nôn và nôn.
- Vàng da hoặc mắt.
- Da và môi nhợt nhạt.
- Sốt.
- Ngứa da.
- Giãn tĩnh mạch trên bụng có thể nhìn thấy trên da của trẻ.
Các triệu chứng này có thể giống với những bệnh lý khác, và vì vậy, khi bạn nhận thấy những dấu hiệu bất thường này ở trẻ, tốt nhất, bạn nên đưa trẻ đi bệnh viện để bác sĩ thực hiện những thao tác kiểm tra lâm sáng và xét nghiệm cận lâm sàng để có kết luận chuẩn xác nhất.
Triệu chứng của bệnh dễ nhận và khá nghèo nàn và điển hình cho một bệnh ung thư.
- Triệu chứng lâm sàng:
+ Triệu chứng thực thể: xuất hiện khối u nổi trên thành bụng, bụng sưng đau. Đa số trẻ bị ung thư gan thường vào viện với tình trạng bụng to bất thường và có khối u, sở được trong bụng. Khối u gan thường ở vị trí vùng dưới bờ sườn bên phải hoặc chiếm cả 1/2 bên phải bụng.
+ Triệu chứng cơ năng: rối loạn tiêu hóa, giảm sút cân, , vàng da, sốt ngứa, giãn tính mạch trên da.
- Cận lâm sàng: thông qua các xét nghiệm sinh hóa và kỹ thuật:
+ Sinh thiết gan
+ Xét nghiệm máu: Hóa chất trong máu, xét nghiệm các yếu tố di truyền và đông máu, đánh giá chức năng gan thận, công thức máu.
+ CT Scan, MRI.
+ Chụp X-quang hoặc siêu âm
Ảnh CT u gan nguyên bào
3. Nguyên nhân gây ra u gan nguyên bào là gì?
Nguyên nhân chính xác của u gan nguyên bào nói chung mặc dù chưa được làm rõ, tuy nhiên, nhiều nhà khoa học tin rằng u nguyên bào gan có liên quan đến một số thay đổi trong gen ức chế khối u. Theo đó, dẫn đến sự tăng sinh tế bào một cách không kiểm soát được.
Mặc dù nguyên nhân gây u gan nguyên bào chưa xác định được rõ ràng, nhưng các chuyên gia cũng đã đưa ra một số yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển bệnh như:
- Trẻ sinh non, thiếu tháng.
- Cân nặng khi sinh thấp.
- Mắc bệnh tăng sản một bên.
- Mắc bệnh di truyền như đa polyp gia đình, hội chứng loạn dưỡng, hội chứng Edwwards,…
4. Giai đoạn của bệnh u gan nguyên bào
Cũng như các bệnh về ung thư, u gan nguyên bào được chia thành các giai đoạn khác nhau tùy vào mức độ phát triển của bệnh. U gan nguyên bào được chia thành 4 giai đoạn và giai đoạn tái phát trở lại.
- Giai đoạn 1 là giai đoạn khối u đã hình thành nhưng chỉ khu trú ở gan mà chưa có dấu hiệu lây lan qua các vị trí khác, khối u này có thể được loại bỏ hoàn toàn bằng phẫu thuật.
- Giai đoạn 2 là sau khi ở giai đoạn 1 tiến hành phẫu thuật để loại bỏ khối u, nhưng khối u vẫn còn sót lại, hay nói cách khác, một lượng nhỏ tế bào ung thư còn sót lại ở phần rìa của mô bị loai bỏ.
- Giai đoạn 3 thường là một khối u qus lớn, không thể loại bỏ hoàn toàn bằng phẫu thuật khi chẩn đoán, đã phát triển vào hoặc chèn ép lên các mô quan trọng ở trong gan. Đôi khi thì các tế bào ung thư sẽ được tìm thấy trong các hạch bạch huyết gần đó.
- Giai đoạn 4 là khối u phát triển lây lan qua các vùng khác gọi là di căn, nhiều trường hợp là ung thư di căn đến phổi.
- Giai đoạn tái phát: sau khi đã điều trị khỏi thì u gan nguyên căn tái phát ở gan hoặc ở các vị trí khác của cơ thể.
4. Cách điều trị bệnh u gan nguyên bào
Những thông tin được chia sẻ không thể thay thế cho lời khuyên của các nhân viên y tế. Vì vậy, bạn hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo những điều tốt nhất cho đứa trẻ của bạn. Mục tiêu điều trị u nguyên bào gan nói chung là nhằm mục đích loại bỏ càng nhiều tế bào ung thư càng tốt trong khi vẫn cố gắng đảm bảo duy trì chức năng gan đầy đủ.
Thông thường trẻ nhỏ đều được theo dõi sát và đánh giá nguy cơ mắc bệnh từ khi mới sinh thậm chí còn ở ngay trong bụng mẹ. Do đó khả năng phát hiện bệnh là rất cao và vì thế tỷ lệ chữa khỏi thành công là rất lớn.
Vì là bệnh ở trẻ nhỏ nên các mục tiêu phương hướng điều trị đều mong muốn đảm bảo nguyên vẹn gan và chức năng gan để đảm bảo trẻ nhỏ có được phát triển toàn diện, lớn lên khỏe mạnh.
Bảo vệ gan cho bé khỏi bệnh u gan nguyên bào.
Do các tế bào gan có khả năng tái sinh nên phương pháp được áp dụng chủ yếu là phẫu thuật cắt bỏ khối u hoặc một phần của gan mà vẫn phải đảm bảo chức năng gan hoạt động bình thường.
Ngoài ra nếu bệnh nhi mắc u gan nguyên bào nặng cần tiến hành ghép gan để duy trì sự sống.
Nếu không tìm được nguồn gan thích hợp có thể tiến hành nhiều phương pháp điều trị khác để chữa trị hoặc duy trì sự sống như xạ trị và hóa trị.
Tuy nhiên xạ trị và hóa trị mang lại nhiều tác dụng phụ nguy hại cho trẻ nhỏ. Các phương pháp này thường gây đau đớn và bé bắt buộc phải chịu đựng các cơn đau và các chức năng khác của cơ thể có thể bị ảnh hưởng lớn bởi các đợt xạ trị và hóa trị.
Do đó hãy tiến hành khám sàng lọc, đảm bảo sức khỏe thai nhi, theo dõi sức khỏe của bé định kỳ. Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cần phải đi khám bác sĩ và cân nhắc lời khuyên của các chuyên gia.
Vì cơ thể của trẻ phát triển chưa toàn diện và trong quá trình hoàn thiện các chức năng. Cần chăm sóc trẻ chu đáo và phòng tránh bệnh ngay từ chính người mẹ trước, trong và sau quá trình sinh trẻ.
