Ung Thư Gan Và Những Điều Cần Biết

Ung thư gan là một trong mười bệnh ung thư phổ biến trên thế giới hiện nay. Ở Việt Nam, ung thư gan cũng là bệnh ung thư có tỉ lệ mắc cao nhất, nguy hiểm hơn là tỉ lệ tử vong rất cao, gần tương đương với số người mắc bệnh.

1. Ung thư gan là gì?

Ung thư gan là sự phát triển và tăng sinh không kiểm soát của các tế bào ung thư tại gan. Gan là một tạng lớn nhất của cơ thể, nó có chức năng lọc và đào thải độc chất trong máu ra khỏi cơ thể, đồng thời chuyển hoá và dự trữ năng lượng cho cơ thể. Vì vậy, khi bị ung thư hoá, các tế bào gan sẽ mất dần các chức năng của nó, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cơ thể. 

Dựa vào vị trí khởi phát của khối u ác tính có thể chia ung thư gan thành ung thư nguyên phát và ung thư di căn. 

Ung thư nguyên phát là các khối u khởi phát tại gan bao gồm:

• Ung thư biểu mô tế bào gan, là ung thư gan hay gặp nhất;
• Ung thư biểu mô đường mật;
• Ung thư nguyên bào gan;
• Sarcôm mạch máu;

Ung thư gan thứ phát là bệnh ung thư ở bộ phận khác sau một thời gian lan đến gan (hay còn gọi là ung thư di căn gan) hay gặp hơn so với ung thư gan nguyên phát. Thường bệnh ung thư khởi phát ở các cơ quan lân cận gan như đại tràng, trực tràng, dạ dày, phổi,… sẽ âm thầm di căn sang gan.

Hình ảnh gan khoẻ mạnh và gan bị ung thư

2. Nguyên nhân gây ung thư gan

Một số nguyên nhân gây ra bệnh ung thư gan được nêu ra như:

• Xơ gan: Ung thư gan thường gặp với những bệnh nhân đã bị xơ gan, chiếm tới 80%. Các nguyên nhân có thể gây xơ gan ,từ đó gây nguy cơ cao dẫn đến ung thư gan bao gồm xơ gan do rượu, xơ gan thứ phát do nhiễm virus viêm gan B, virus viêm gan C phát triển thành ung thư biểu mô tế bào gan sau 20 đến 40 năm và xơ gan do nhiễm sắt. Tuy nhiên, ngay cả khi chưa bị xơ gan, có một tỷ lệ người nhiễm virus viêm gan B và C vẫn bị ung thư gan.
• Các tế bào gan bị thay đổi hoặc bị đột biến trong DNA cũng là nguyên nhân gây nên ung thư gan.

Các nguyên nhân ung thư gan

3. Triệu chứng của ung thư gan

Vì ung thư gan ở giai đoạn đầu thường không có dấu hiệu hoặc triệu chứng nên rất khó nhận biết. Các triệu chứng chỉ xuất hiện khi ung thư ở giai đoạn muộn. Một số triệu chứng bao gồm:

Các triệu chứng cơ năng

• Vàng da: Đây là triệu chứng hay gặp nhất và thường xảy ra khi người bênh ra chỗ có ánh nắng. Nguyên nhân gây nên triệu chứng này là sự tắc nghẽn đường mật do khối u chèn ép. Đi kèm với vàng da thường  thêm phân nhạt màu và nước tiểu sẫm màu.
• Vàng mắt: dấu hiệu này có thể xuất hiện trước hoặc đồng thời với vàng da. 
• Ngứa: Thường kèm theo vàng da, nhưng xuất hiện trước khi vàng da. Mức độ ngứa thường tăng lên vào ban đêm và hầu như không thể điều trị bằng phương pháp da liễu. Nguyên nhân là sự lắng đọng của các axit mật trong da kích thích các thụ thể thần kinh nhạy cảm.
• Gầy sút cân: Khoảng 30-50% bệnh nhân gầy sút cân lúc chẩn đoán. Đây là hậu quả của chứng khó tiêu  (chán ăn, ăn không tiêu, đầy bụng) do mật không  được bài tiết xuống ruột. 
• Đau bụng vùng trên gan: ở giai đoạn đầu thường  mơ hồ, mờ ảo. Đau bụng dữ dội thường là do biến chứng tắc mật.

Các triệu chứng thực thể

• Gan to ra, có thể sờ thấy.

4. Ung thư gan có nguy cơ cao hơn ở những đối tượng nào?

•  Tuổi tác: Nguy cơ mắc ung thư gan tăng theo độ tuổi.
•  Giới tính: Tỷ lệ mắc ung thư gan ở nam giới cao hơn nữ giới. Trung bình số lượng nam giới mắc ung thư gan cao gấp hai lần nữ giới.

•  Khu vực: Người Châu Á và người dân trên Thái Bình Dương có tỉ lệ ung thư gan cao  hơn người Châu Âu. 
•  Các bệnh  khác: Những người nhiễm virus viêm gan  B (HBV) hoặc virus viêm gan  C (HCV) có nguy cơ mắc ung thư gan cao nhất. 
•  Người thừa cân, béo phì; 
•  Một số bệnh lý chuyển hóa như tiểu đường; 
•  Người bị xơ gan; 
•  Những người nghiện rượu; 
•  Những người hay sử dụng steroid để tăng sức mạnh và khối lượng cơ.

Triệu chứng ung thư gan

5. Ngăn ngừa ung thư gan cần phải làm thế nào?

Ngày nay, bệnh ung thư nói chung và ung thư gan nói riêng đang là nỗi ám ảnh của không ít người tại Việt Nam cũng như khắp thế giới. Cách tốt nhất để phòng ngừa và phát hiện ung thư gan là đi khám sức khoẻ tổng quát và siêu âm gan định kỳ 6 tháng/ lần, đặc biệt ở những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao như xơ gan, viêm gan B, viêm gan C, người nghiện rượu,… Bên cạnh đó, việc tiêm vaccine phòng virus viêm gan B cũng rất cần thiết. 

Ngoài ra, việc bổ sung các thực phẩm ngăn chặn ung thư cũng là một biện pháp rất hiệu quả. Trong đó không thể không kể đến tỏi đen là sản phẩm nổi tiếng với công dụng ngăn ngừa các tế bào ung thư. Mặc dù cơ chế hoạt động của tỏi đen không gây độc tế bào nhưng lại  tác dụng kích thích phản ứng miễn dịch và ngăn ngừa khả năng di căn của tế bào ung thư. Tác dụng của tỏi đen được chứng minh là có tác dụng chống lại các tế bào ung thư như ung thư máu, ung thư gan, ung thư phổi, ung thư vú,…